Memories, aflevering 16

Nog een geschiedenisles van onze Pa:


Wommersom
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Wommersom is een dorp en een deelgemeente van Linter in Vlaams-Brabant. Het ligt in de nabijheid van de steenweg Tienen - Sint-Truiden (eigenlijk de oude weg Brussel-Luik), op de grens van het Hageland en Haspengouw. Wommersom grenst aan Hakendover, Melkwezer, Oplinter.
Voor de aanleg van de steenweg voor 1733 was de nabije Romeinse heerbaan (Bavay-Tongeren-Keulen) de voornaamste verbindingsweg. In het dorp zijn verscheidene archeologische vondsten gedaan, zelfs uit de Bandkeramische periode.
Taalkundig bevindt Wommersom zich op een boogscheut van de Nederlands-Franse taalgrens en dialectaal ten oosten van de zgn. Uerdingerlijn (de isoglosse die de ich-mich-dialecten van de ik-mij-dialecten scheidt). Op het grensgebied met Hakendover liggen een paar grote kloosterhoeves (Beenshoeve en Bosschellen). De huidige Sint-Quintinuskerk dateert van begin 20e eeuw.
Langs het Wissebos (een moerassig stuk grond) woonde de dichteres Julia Tulkens.




Verklaring : herkomst van de benaming “WOMMERSOM”.Volgens P.V. BETS Pastoor te Neerlinter. 1873.
In oude geschriften komt het op volgende manieren voor:
Rond 1130 Wolmersheym
1224 Wlmersem, 1237 Volmersem, 1245 Wulmessem , 1247 Wolmersom, 1350 Wolmaerseem,
1440 Wolmershem , 1526 Wolmersem,deze laatste is tot ca 1700 invoege gebleven, en vervangen door het nog bestaande WOMMERSOM .
De naam van de gemeente is dezelfde van het gehucht Wulmersum onder Hakendover , nu Tienen. Wulmersum en Wolmersom staan voor Wolmershem of heim hetgeen woning op huis betekend. Dus thuis van Wolmar of Wolmer. (dit zou een stichter van een abdij in Picardie geweest zijn en die stierf anno 710. Besluiten we dat Wommersom in die jaren ontstaan is.
In 1435 telde Wommersom 113 woningen.waaronder 13 tot het gehucht Walsbergen behoorden.
In 1526 was de bevolking erg verminderd; men vond er slechts 69 huizen waaronder 1 onbewoond en 9 onder Walsbergen. In 1686 was de vermindering nog groter .Men telde er
1 brouwerij,1 herberg, en 33 huizen van “cossaerden” dit waren kleine landbouwers. Onder Walsbergen2 woningen.. Sedert 1830 is de bevolking toegenomen;op ’t einde 1871 telde men er 141 huizen en 700 inwoners.

Akkerbouw is steeds de bezonderste bedrijvigheid geweest te Wommersom. Maar het heeft enorm veel moeite gekost om de grond vruchtbaar te maken. Te weten, in 1221 bestond immers een groot gedeelte ervan uit moerassen. Het broek.
Hoogstwaarschijnlijk heeft men er eertijds stenen gewonnen.getuige hiervan is de STEENBERG vindt men stenen . In bepaalde geschiedenis schriften spreekt men van “stenen van Wommersom en vuurstenen”

Rechten der pastoors in de voortijd.:
Zo eigenaardig als de gebruiken des dorps waren , waren ook de vroegere rechten der pastoors..
Hier naar een handschrift,op de pastorij berustende en opgestart in 1606 door pastoor Petrus Fabri.
Van die kerkrechten den pastoor van Woomersom toebehoorende .
In de eersten van elck huisgezin die hangen (1) heeft,tweemael jaers een broot van sesse uut den halster,Dit is overal van outs naer recht onderhouden.
Die ploeghen hebben syn van recht weghen onderhouden broot in specie te geven; die koye hebben ende geen ploegh, mogen dit redimeren in boter oft keysen;die ander in geld naer advenant dat coren geld.
Van ondertrouwen 1111stuyvers ende de maeltyt.
Van trouwen1111 stuyvers , een paer hantschoen,mach onbegrepen gaen ten maeltyt twee daeghen,den offer.
(1)Men heet “hang” het schap of ook elders ,rek, Een plank tegen de muur vastgemaakt,of boven de schouw gemonteerd om alzo potten , schotels en ander keukengerei op te zetten.
In het jaar 1383 wordt voor het eerst van een dorpspastoor gewaagd . Het was Robertus Van Eydonck .
WOMMERSOM is sedert enkele jaren samengevoegd met andere gemeenten tot Groot Linter.